Thursday, February 25, 2010

Khuôn Vàng Thước Ngọc: Thái sử Hoàng Đình Kiên ("Nhị Thập Tứ Hiếu")


Ảnh minh họa: Thái sử Hoàng Đình Kiên

Bài này do một bạn đọc gửi để chia sẻ cùng các bạn thân mến của Việt Nam Ăn Chay, trích từ trang GDPT.info, có nhiều tài liệu hữu ích. Người Việt Nam chúng ta may mắn được giáo dục trong sự hiếu thuận, kính trên nhường dưới. Mong rằng tình cảm này sẽ được nới rộng tới những loài vật quanh ta nữa, vì như các bậc thầy tâm linh của chúng ta đã từng giảng giải, đời đời kiếp kiếp chúng ta đã luân hồi, và vô số chúng sinh mà ta gặp trong đời này biết đâu đã là cha mẹ, thân nhân của chúng ta khi xưa. Nếu ta xem tất cả là cha mẹ, anh em, thì lòng tương kính luôn tồn tại giữa người và người, giữa người và vật, giữa người và thiên nhiên, và hòa bình, hạnh phúc trên trần gian sẽ là kết quả tất nhiên.

二 十 四 孝
Nhị Thập Tứ Hiếu
Hai Mươi Bốn Tấm Gương Hiếu Thảo

"Nhị Thập Tứ Hiếu" là một tác phẩm văn học nổi tiếng từ xưa đến nay. Truyện viết về sự tích, hai mươi bốn tấm gương hiếu thảo của các bậc hiếu tử. Trên từ vua chúa, dưới đến lê dân bá tánh, không ai là không noi theo lời dạy của Thánh nhân cổ đức, "Bách Thiện Hiếu Vi Tiên", trong một trăm điều thiện thì hiếu thảo đứng đầu.

Kiệt tác này do học sĩ Quách Cư Kính, đời nhà Nguyên soạn. Ông là một thi sĩ có tài và còn là người con hiếu thảo. Sau khi cha ông qua đời, vị hiếu tử này chọn lựa hai mươi bốn gương hiếu hạnh, từ thời vua Thuấn đến đời ông và dùng thể thơ diễn kệ ngợi khen.

Hiếu hạnh xưa nay vẫn đứng đầu
Gương soi cảnh tỉnh mãi dài lâu
Sinh thành dưỡng dục công non thái
Nghĩa cử đáp đền tợ bể sâu
Đạo đức suy đồi gây bất ổn
Luân thường loạn tưởng tạo thương đau
Thành tâm hướng thiện cầu an lạc
Khổ nạn tiêu tan rõ nhiệm mầu

Htr. Nguyên Thuận soạn dịch, nghiêm phụ đề thơ Đường luật


滌 親 溺 器
Địch Thân Niệu Khí
Tự Mình Rửa Sạch Bô

Thái Sử gia nhân có thiếu gì
Đích thân hầu hạ mẹ luôn khi
Rửa bô tiểu tiện ngày đôi bận
Cơm nước bưng dâng đúng lễ nghi
Lỗi lạc thơ văn đời tán thán
Bẩm sinh đạo hạnh khó ai bì
Đình Kiên hiếu tử chân thiên tánh
Cần chánh thanh liêm bậc nhất nhì

Hoàng Đình Kiên sanh vào đời nhà Tống, làm đến chức quan Thái sử. Ngoài ra, ông còn là nhà thơ văn, tài ba lỗi lạc. Hoàng Đình Kiên có người bạn là Tô Đông Pha và họ được mệnh danh là hai nhà thi sĩ Tô Hoàng. Ông có bẩm sinh thiên tánh, hiếu thuận phi thường. Tuy làm chức quan cao, địa vị hiển hách, nhà có nhiều đầy tớ hầu hạ nhưng ông luôn tự mình săn sóc mẹ. Hằng ngày đều tự tay rửa sạch bô đi tiểu tiện của mẹ mình, dù dơ bẩn cách mấy, ông cũng đích thân làm.

Có kệ khen rằng:

貴 顯 聞 天 下
平 生 孝 事 親
親 自 滌 溺 器
不 用 婢 妾 人

Quý hiển văn thiên hạ
Bình sanh hiếu sự thân
Thân tự địch niệu khí
Bất dụng tỳ thiếp nhân

Quý hiển thiên hạ hay
Sống đời hiếu kính mẹ
Tự mình rửa sạch bô
Tỳ thiếp chẳng sai làm


(Nguồn: http://gdpt.info/?type=files&paths=Filial-Respect/Story/00-Introduction
http://gdpt.info/?type=files&paths=Filial-Respect/Story/24-Personally-Scrubbing-the-Chamber-Pot)