Friday, November 13, 2015

Khoa Học Ngày Nay: Tôn vinh các nhà khoa học nữ vì sức khỏe cộng đồng

Three Vietnamese scientists were honored with L'Oréal Vietnam For Women in Science Awards on November 13, 2015 in Hà Nội. Among them was medical doctor Hồ Phạm Thục Lan (second from right), whose research indicated that there was no statistically significant difference in bone density between vegetarians and their non-veg counterparts.

Tôn vinh các nhà khoa học nữ vì sức khỏe cộng đồng
Hà Anh/Báo Gia đình & Xã hội

(Giadinh.Net) - Sáng nay (13/11), tại Hà Nội diễn ra Lễ trao Giải thưởng L'Oréal Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học của Việt Nam năm 2015, cho 3 nhà khoa học nữ với những đóng góp trong các nghiên cứu vì sức khỏe cộng đồng.

Họ được một Ban giám khảo độc lập gồm 6 nhà khoa học xuất sắc của Việt Nam bình chọn, đứng đầu là Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, GS.TS Châu Văn Minh.

Hội đồng Khoa học L’Oreal – UNESCO Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học tại Việt Nam đã quyết định lựa chọn 3 trong số 10 đề cử của năm để trao tặng giải thưởng nghiên cứu khoa học năm 2015 cho BS Hồ Phạm Thục Lan, bác sĩ chuyên khoa II Bệnh viện Nhân Dân 115, Giảng viên Đại học Y Phạm Ngọc Thạch, TP HCM; TS Phạm Thị Kim Trang, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Công nghệ Môi trường và Phát triển bền vững (CETASD), Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội; PGS.TS Nguyễn Lan Hương, nghiên cứu viên – Phó Phòng Hợp tác Quốc tế Đại học Thủy Lợi Hà Nội.


Dr. Hồ Phạm Thục Lan, MD
BS Hồ Phạm Thục Lan được vinh danh qua các nghiên cứu trong 7 năm qua về ảnh hưởng của các yếu tố gene và môi trường đến loãng xương. Nhóm nghiên cứu của BS Thục Lan đã thực hiện nhiều nghiên cứu quy mô và đã đạt những kết quả khả quan trong chẩn đoán loãng xương: thông qua việc xây dựng được giá trị tham chiếu cho riêng người Việt và trong chẩn đoán gãy xương cột sống thông qua việc xây dựng giá trị tham chiếu kích thước đốt sống cho người Việt.

Những phát hiện mới từ quá trình nghiên cứu của BS Thục Lan đã giúp mở ra nhận thức mới về ảnh hưởng của thành phần cơ thể đến mật độ xương, đặc biệt cho thấy phát triển khối lượng cơ bắp hoặc tăng cường hoạt động thể chất chính là một biện pháp quan trọng trong thực hành lâm sàng giúp ngăn ngừa mất xương và loãng xương trong cộng đồng.

Nghiên cứu này cũng đã giúp mang đến hiểu biết đúng đắn về chế độ ăn chay và loãng xương khi nghiên cứu của nhóm cho thấy không có sự khác biệt về mật độ xương cũng như tình trạng mất xương giữa hai nhóm ăn chay và ăn mặn. Các nghiên cứu của nhóm đã có những đóng góp quan trọng trong việc đánh giá tình trạng thiếu hụt Vitamin D phổ biến trong cộng đồng, không phân biệt vĩ độ địa lý và tình trạng thoái hóa xương khớp: thoái hóa khớp với các hệ quả nghiêm trọng của bệnh trong cộng đồng. Bên cạnh đó nhóm của BS Thục Lan đã đóng góp vào việc xây dựng chuẩn béo phì cho người châu Á.

Dr. Phạm Thị Kim Trang, PhD
TS Phạm Thị Kim Trang được Hội đồng Khoa học bình chọn cho nghiên cứu đánh giá vấn đề ô nhiễm thạch tín trong nước ngầm và tác động đến sức khỏe của con người. Đề tài nghiên cứu của TS Kim Trang tập trung nghiên cứu vào thạch tín là nguyên tố có độc tính rất cao, có liên quan tới một số bệnh ung thư và gây nguy cơ tác động xấu tới sức khỏe người dân bị phơi nhiễm thạch tín trong nước ăn uống.

Nghiên cứu của TS Kim Trang đã góp phần lý giải con đường hình thành thạch tín trong nước ngầm, cho thấy sự có mặt của thạch tín trong các tầng chứa nước Holocen và Pleistocen có thể chịu tác động từ việc khai thác nước ngầm quy mô lớn, đặc biệt là xây dựng được bản đồ ô nhiễm thạch tín trong nước ngầm tầng nông Holocen trong các giếng khoan tại khu vực đồng bằng sông Hồng.

Công trình nghiên cứu của TS Phạm Thị Kim Trang đã được đăng tải trên các tạp chí chuyên ngành Quốc tế có uy tín như: Nature, Nature Geoscience… trong 3 năm qua và được đánh giá là có giá trị trong lĩnh vực môi trường với các giải pháp cho thấy bể lọc cát có thể sử dụng để loại bỏ thạch tín trong nước.

Dr. Nguyễn Thị Lan Hương, PhD
PGS.TS Nguyễn Thị Lan Hương được đề cử và bình chọn cho giải thưởng Nhà Khoa học nữ năm 2015 L’Oreal For Women in Science với những phát hiện về ảnh hưởng xấu của ô nhiễm kim loại nặng trong đất gây ra cho môi trường và đặc biệt đến sức khỏe con người.

Một trong các kết quả nghiên cứu của PGS TS Nguyễn Thị Lan Hương đã chỉ ra rằng các kim loại nặng như cadmium (Cd) là một trong những nguyên tố có độ độc khá cao, khi tích lũy với hàm lượng lớn trong cơ thể người và động vật sẽ gây bệnh về thận, ngoài ra còn gây bệnh mềm xương, bệnh áp huyết cao và bệnh tim mạnh hay chì (Pb) là một trong những nguyên tố độc nhất trong tự nhiên trên trái đất. Với nồng độ chì (Pb) cao tích tụ trong cơ thể sẽ có thể gây ra các bệnh về trí não và có thể dẫn đến tử vong nếu không được chữa trị kịp thời. Ngoài ra, khi nồng độ chì (Pb) trong cơ thể người quá cao cũng gây ra các bệnh về thận.

Những phát hiện mới trong nghiên cứu của PGS TS Nguyễn Thị Lan Hương đã chỉ ra rằng hàm lượng kim loại nặng trong nước tưới tỷ lệ thuận với hàm lượng kim loại nặng trong đất nông nghiệp. Từ đó nghiên cứu cũng đã đề xuất giải pháp làm giảm thiểu sự tích lũy kim loại nặng trong đất nông nghiệp cho các vùng ngoại thành Hà Nội.

Dr. Trần Thị Hiền, PhD
Cũng trong đợt này, Hội đồng khoa học trao Giải thưởng Nhà Khoa học trẻ Tiềm năng 2015 cho TS Trần Thị Hiền, giảng viên Đại học Y Dược Thái Bình. Đề tài nghiên cứu của TS Trần Thị Hiền tập trung vào việc so sánh tác dụng của 6 hợp chất stibenes và oligostilbenes trong loài nho dại Vitis amurensis trên protein eNOS (nội mạc mạch máu) và cơ chế phân tử của hợp chất mạnh nhất trên eNOS. Mục tiêu của nghiên cứu là chỉ ra được hợp chất amurensin G từ loài Vitis amurensis, tăng cường sản xuất NO thông qua hoạt hóa eNOS phosphorylation trong tế bào nội mạc mạch máu. Ứng dụng của nghiêu cứu này sẽ giúp đưa ra một hợp chất thiên nhiên có trong các họ cây nho, có tác dụng ngăn ngừa xơ vữa động mạch và không có độc tính.

Bước vào thiên niên kỷ thứ 3, chúng ta vẫn cần nhiều cải cách tiến bộ để đạt mục tiêu cân bằng giới trong lĩnh vực khoa học. Chỉ 30% số nhà khoa học trên thế giới là phụ nữ và vẫn còn nhiều rào cản, trở ngại cho phụ nữ tham gia hoặc theo đuổi sự nghiệp khoa học.

Với mục đích vinh danh các nhà khoa học nữ xuất sắc và hỗ trợ các nhà nghiên cứu trẻ tiềm năng, chương trình L'Oréal-UNESCO For Women in Science của tập đoàn L’Oreal đã trao tặng 5 giải thưởng hàng năm cho các nhà khoa học nữ xuất sắc và hỗ trợ phát triển nghiên cứu cho 15 phụ nữ trẻ tài năng được chọn ra trong số hơn 230 tiến sĩ được trao học bổng/giải thưởng cấp quốc gia hàng năm trên khắp thế giới. Giải thưởng Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học là một sáng kiến được thực hiện trên phạm vi toàn cầu phối hợp với UNESCO, đến nay đã vinh danh 2.250 nhà khoa học nữ trên toàn thế giới.

Dr. Trần Hà Liên Phương, PhD
First Vietnamese recipient of
L'Oréal International For Women in Science Awards
Năm 2015, lần đầu tiên một nhà khoa học trẻ Việt Nam đã được vinh danh là Nhà Khoa học trẻ tiềm năng Thế giới năm 2015 - TS Trần Hà Liên Phương, Giảng viên Đại học Quốc tế, TP HCM với đề án nghiên cứu phát triển fucoidan như polymer trong các hạt nano trong chẩn đoán và điều trị ung thư tại Việt Nam.